‘Ik denk dat mijn kind hoogsensitief is.’ Steeds vaker krijg ik deze opmerking van ouders. Ze herkennen hun kind in de dingen die ze over het onderwerp lezen of horen. De laatste jaren komt er steeds meer aandacht voor hoogsensitiviteit. De wetenschappelijke onderzoeken volgen elkaar in rap tempo op. Maar wat is het nou precies? En is het hetzelfde als hooggevoeligheid?
Om maar met het laatste te beginnen: nee. Elke van Hoof legt in haar boek Hoogsensitief, wat je moet weten het verschil tussen beide begrippen uit. Hieronder zal ik proberen het kort samen te vatten.
Is je kind hooggevoelig? Dan reageert het heftig op de prikkels die via de zintuigen bij hem/haar binnenkomen. Is je kind hoogsensitief? Dan komen er méér prikkels binnen. Bijna altijd zal een hoogsensitief kind ook heftig reageren op die binnenkomende prikkels, maar de oorzaak ligt ergens anders. Waar overprikkeling bij hooggevoeligheid kan ontstaan door bijv. opgebouwde spanning, ligt de oorzaak bij hoogsensitiviteit in het feit dat het brein dat grote aantal prikkels op een diepgaande manier verwerkt en is daarnaast het zenuwstelsel gevoeliger afgesteld. Hoogsensitiviteit is dus aangeboren, hooggevoeligheid kan ook op latere leeftijd ontstaan. En een hoogsensitief kind heeft altijd minimaal één hoogsensitieve ouder.
Het voert te ver om àlles rond hoogsensitiviteit te bespreken in dit blog. Daarom heb ik hieronder de belangrijkste feiten, kenmerken en tips kort opgesomd. Wil je meer weten over het onderwerp? Onderaan dit blog vind je de titels van een paar prettig leesbare boeken.
Feitjes
Naar schatting 15-20% van de bevolking is hoogsensitief.
Hoogsensitiviteit is een persoonskenmerk. Een eigenschap.
Bijna ieder hoogsensitief kind is ook hooggevoelig.
Er is sprake van een diepgaande verwerking van prikkels in het brein.
Een hoogsensitief kind:
kan sociale situatie snel inschatten en overzien;
heeft een sterk inlevingsvermogen;
ervaart gevoelens intenser;
kan makkelijk emotioneel reageren als het overprikkeld is;
heeft vaak moeite met veranderingen of nieuwe situaties;
heeft een groot rechtvaardigheidsgevoel;
betrekt dingen vaak op zichzelf.
Belangrijk
De kenmerken van een hoogsensitief kind vertonen veel overeenkomsten met de kenmerken van een stoornis in het autistisch spectrum. Het grote verschil? Een kind dat hoogsensitief is kan zich inleven in iemand anders en voelt daardoor aan wat wenselijk/onwenselijk is. Een kind met autisme kan dit niet en loopt om die reden vaak vast in sociale contacten.
Heb je een kind dat hoogbegaafd is? Dan is de kans vrij groot dat het ook hoogsensitief is.
Niet ieder hoogsensitief kind is introvert. Sommige hoogsensitieve kinderen laten juist extravert gedrag zien. Dat lijkt op het gedrag dat je ook ziet bij AD(H)D, maar het verschil is dat een kind met AD(H)D dit gedrag altijd vertoont en een hoogsensitief kind alleen wanneer het overprikkeld is.
Wat kun je als ouder doen?
Zorg voor voldoende rust- en herstelmomenten voor je kind. Rust en herstel zijn nodig om de batterij weer op te laden. Lekker de natuur in, een boek lezen, een rustig muziekje luisteren: het zijn allemaal dingen die je kind helpen om in balans te blijven.
Geef je kind de tijd een antwoord te formuleren op een vraag die je stelt. Door de diepgaande verwerking van de informatie kost het je HSK vaak wat meer tijd tot alle informatie op de juiste plek in het brein is opgeslagen.
Leer je kind onderscheid te maken tussen informatie waar het wel iets mee moet en informatie die het mag laten gaan.
Moet je je kind corrigeren? Doe dat op een rustige manier.
Heeft je kind een vol hoofd? Masseer de voeten van je kind, doe samen ontspannings- of mindfulnessoefeningen. Zo maakt je kind weer contact met de rest van zijn lichaam en komt het tot rust.
Fijne boeken
Wil je meer lezen? Hieronder vind je een paar titels van boeken die over het onderwerp gaan. Komt je kind naar De Zevensprong voor coaching? Dan mag je de boeken gerust even lenen.
Hoogsensitief, wat je moet weten (Elke van Hoof)
Hoogsensitieve kinderen (Esther Bergsma)
Hoogsensitief opvoeden (Melissa Mertens, Lies Cattersel, …)
Het hoogsensitieve kind (Elaine N. Aron)
Wegwijs in hooggevoeligheid (Gerarda van Veen)
Help, ik voel zoveel! (Carla van Wensen)